Katarakt

Katarakt Nedir?

Katarakt, göze gelen ışığın retinaya iletilmesini sağlayan doğal göz merceğinin saydamlığını yitirerek matlaşmasıdır. Bu süreçte göz içi merceğin yapısında çeşitli nedenlerle birtakım kimyasal değişimler meydana gelmektedir. Hastalık ilerledikçe hem yakın hem uzak görüşte görme kaybı söz konusudur.

Katarakt, sıklıkla yaşlanmanın bir sonucu olarak görülse de, doğuştan ve sonradan çeşitli dış etkenler nedeniyle gelişim gösterebilmektedir. Katarakt, her iki gözde de oluşabileceği gibi birinden diğerine yayılım göstermez. Hastalığın ilerleme hızı sıklıkla ortaya çıkış nedeniyle bağlantılıdır. Göz travmaları ve göz ameliyatları sonrasında ortaya çıkan katarakt, yaşa bağlı ortaya çıkan çeşidine göre daha hızlı ilerleme gösterir.

Katarakt sonucu oluşan görme kaybının temel nedeni ise, göze dışarıdan giren ışığın saydamlığını yitiren mercekten geçerken sağlıklı bir şekilde kırılımının gerçekleşmemesidir. Bunun sonucunda retinada görüntü olması gerektiği gibi odaklanmaz ve göz içinde dağılım gösterir. Katarakt ileri derecede görme kaybına neden olmakla birlikte körlüğe neden olmaz.

Katarakt Neden Olur?

Katarakt oluşumunda göz merceğindeki proteinlerin yapısında yaşanan değişimler temel neden olarak görülebilir. Gözün en öndeki iris adlı bölümünün hemen arkasında yer alan göz merceğinde, kristalin proteinleri bulunmaktadır. Bu proteinlerin yapısında, çeşitli sebeplerle kimyasal değişimler gerçekleşebilir ve yüksek seviyede moleküler ağırlıklı protein kümeleri meydana gelir. Merceğin dokusunda yaşanan bu değişimle birlikte göz merceğinin yüzeyinde sarı ve kahverengi lekelenmeler oluşur. Sonuç olarak göz merceği saydamlığını yitirir ve katarakt oluşumu başlar.

Katarakt nedenleri söz konusu olduğunda birbirinden farklı etkenlerden bahsetmek gerekir. Kataraktın en yaygın görülme nedeni yaşlanmaya bağlı olarak göz içi lensin yapısında yaşanan değişimlerdir. Özellikle 50 yaş altı kişilerde hastalığa rastlanıyorsa altında farklı nedenler görülebilmektedir. Kalıtsal nedenler de hastalığın oluşumunda etkilidir.

Katarakt oluşum nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Şeker hastalığı gibi metabolizmadaki bozukluklar
• Göze darbe alınması sonucunda yaşanan göz travmaları
• Daha önce geçirilmiş göz ameliyatı sonrasında yaşanan çeşitli komplikasyonlar
• Uzun süreli güneş ışığına gözü korumadan maruz kalma
• Uzun bir zaman dilimi boyunca radyasyona maruz kalma
• Uzun süre kortizonlu ilaç kullanımı

Katarakt Kimlerde Görülür?

Katarakt genellikle yaşlılarda görülmektedir. Hastaların büyük çoğunluğu 60 yaş üzerindeki kişilerdir. Yaşlanmaya bağlı nedenlerle ortaya çıkan türüne sentil katarakt denir. Oluşumunda çeşitli çevresel faktörler de rol oynadığından hastalık daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca hastalığın doğumla birlikte gelen konjetinal türü de mevcuttur.

Bebek ve Çocuklarda Katarakt Nedenleri

Hastalığı doğumla birlikte konjenital tipi yeni doğmuş bebeklerde görülebilmektedir. Ayrıca çocukluk döneminde de çeşitli nedenlerle hastalığa rastlanabilmektedir. Bebeklerde ve çocuklarda katarakt görülme görülme nedenleri:

• Genetik nedenler
• Hamilelik döneminde annenin geçirdiği hastalıklar
• Anne karnında geçirilen çeşitli göz travmaları
• Annenin hamilelik döneminde kullandığı ilaçlar

Katarakt Körlüğe Neden Olur Mu?

Katarakt dünyada her yıl ortalama olarak 25 milyon kişide görülmekte olan bir göz rahatsızlığıdır. 40 yaş üzeri ilerleyici görme kayıpları arasında ilk sırada yer alan katarakt kalıcı körlüğe neden olmaz.

Katarakt Belirtileri Nelerdir?

Katarakt belirtileri  başlangıç aşamasında görmede hafif bulanıklık, algılanan renklerde solma, özellikle gece ışıklarda dağılmalar ile kendini gösterir.

Başlangıç seviyesinde daha güçlü bir ortam aydınlatması ile numaralı gözlük kullanımı görüşün iyileşmesine katkı sağlayabilmektedir. İleri seviyelerde ise hem yakın görme hem de uzak görme ileri derecede bozulmaktadır. Ayrıca ışığa adaptasyon yavaşlar ve loş ışıkta görme zorlukları meydana çıkar. Kişinin zamanla kişinin günlük aktivitelerini tek başına gerçekleştirmesi güçleşir.

Katarakt belirtileri sıklıkla aşağıdaki gibidir:

• Okuma zorluğu
• Detayları görmede zorlaşma
• Görmede yavaş yavaş azalma
• Işığa karşı hassasiyet
• Çift görme
• Renklerde soluklaşma ve sararma
• Gözlük numaralarının sık değişmesi
• Gece görüşünde bozukluk
• Araç kullanırken güçlük yaşama

Katarakt hastalığının birçok çeşidi yavaş gelişme gösterir. Erken dönem belirtilerinden olan görüşteki bulanıklık, kişiye rahatsızlık verecek düzeyde değildir. Ancak hastalık tedavi edilmezse ilerler ve görüş tamamen bulanıklaşır. Hasta günlük aktivitelerini gerçekleştiremez hale gelir.

Tedaviye zamanında başlanmaması göz tansiyonu gibi başka hastalıkları da ortaya çıkartmaktadır. Bu tip durumlar ise kalıcı görme kaybı riskini arttırmaktadır.